مصونیت پارلمانی چه جایگاهی دارد؟

از ابتدای انقلاب تاکنون تعدادی از نمایندگان مجلس در دوران مسوولیت خود بازداشت شده و یا تلاش هایی برای بازداشت آن ها صورت گرفته که آخرین نمونه آن احضار پروانه سلحشوری نماینده تهران به دادسرا و آزادی اش با قرار التزام است.

به گزارش«تابناک»، 40 سال از تشکیل مجلس شورای اسلامی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فارغ از بررسی عملکرد 10 دوره مجلس، احضار اخیر یکی از نمایندگان به دلیل اظهاراتش در توییتر و برخی از مصاحبه هایش بهانه ای برای مرور علت بازداشت نمایندگان در ادوار گذشته و بررسی مصونیت پارلمانی آن ها شد.

«حجت‌الاسلام شیخ حسن لاهوتی اشکوری» نماینده دوره اول مجلس از اولین نمایندگان بازداشتی بود؛ درباره وی گفته می شود به واسطه فرزندش وحید که از اعضای منافقین بود به سوی بنی‌صدر گرایش پیدا می‌کند. چهارم آبان سال ۶۰ زمانی که شیخ حسن لاهوتی نماینده مجلس رشت بود، وحید به دستور اسدالله لاجوردی دادستان وقت انقلاب بازداشت شد. علت این بازداشت ارتباط مخفیانه با منافقین بود. لحظه دستگیری وحید، پدرش در خانه نبود. نماینده رشت در مجلس وقتی به خانه‌اش مراجعه می‌کند متوجه می‌شود وحید دستگیر، خانه‌اش تفتیش و از خانه تعدادی اسلحه پیدا و توسط دادستانی ضبط شده است. وحید چهارم آبان‌ماه دستگیر شده بود و پدرش نیز دو روز بعد بازداشت شد اما بعد از بازداشت سکته می‌کند و از دنیا می‌رود.

«سرگون بیت اوشانا» نماینده دوره اول مجلس و از دیگر نمایندگان بازداشتی این دوره بود؛ در دوران نمایندگی به اتهام جاسوسی دستگیر و روانه زندان شد، بعد از آزادی به قید ضمانت در مجلس حضور نیافت و مستعفی شناخته شد.

«احمد کاشانی» نماینده دوره دوم مجلس نیز با حکم دادستانی نیروهای مسلح به اتهام تحریک ارتشی‌ها علیه سپاه پاسداران بازداشت شد.

«محمد دادفر»، «فاطمه حقیقت‌جو» و «حسین لقمانیان» سه نماینده بازداشت شده در مجلس ششم هستند. بیشترین شهرت مربوط به لقمانیان است که خاطر نطق خود در اعتراض به فعالان ملی و مذهبی محکوم و سه هفته زندانی شد.بازداشتی که در واکنش به آن مهدی کروبی، رئیس مجلس وقت تهدید به استعفا کرد و ساعتی بعد از آن لقمانیان آزاد شد؛ گفته می شود علت بازداشت دادفر انتشار مقاله‌ای در یک روزنامه و بازداشت حقیقت‌جو هم نطق پیش از دستورش بوده است.

در مجلس هفتم «سلمان خدادای» به اتهام «فساد اخلاق و ارتباط نامشروع» احضار و بازداشت شد و بعد از یک هفته با قرار وثیقه ۱۵۰ میلیون تومانی آزاد شد. البته او علت بازداشت خود را «پذیرفته‌نشدن وثیقه از سوی دادگاه» عنوان کرد و هرگونه اتهام علیه خود را «جوسازی بدخواهان» خواند.

در مجالس هشتم و نهم نماینده ای به دلیل اظهاراتش بازداشت نشد تا اینکه در دوره فعلی یعنی مجلس دهم دادستانی حکم جلب «محمود صادقی» را در آذر سال 95 به دلیل حاضر نشدن در دادسرای فرهنگ و رسانه صادر کرد؛ صادقی دلیل بازداشت خود را توضیح خواستن از حساب‌های بانکی قوه قضاییه و همچنین شکایت املاک نجومی عنوان کرد که این نماینده با معرفی کفیل، آزاد شد.

بعد از آن «فریدون احمدی» و «محمد عزیزی» دو نماینده مجلس با اتهام اخلال در بازار خودرو و نه اظهارنظرهایشان بازداشت شده و بعد با هر کدام با قرار وثیقه ۱۰ میلیاردی آزاد شدند.

آخرین مورد مربوط به احضار «پروانه سلحشوری» به دادسرای فرهنگ و رسانه به دلیل انتشار چند توییت و برخی مصاحبه‌هایش بوده که او هم با قرار التزام آزاد شد.

در این بین بازداشت و حتی احضار نمایندگان در دوران مسوولیت خود این سوال را به وجود آورد که تکلیف مصونیت پارلمانی نمایندگان چیست؟

طبق اصل ۸۶ قانون اساسی «نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهارنظر و رأی خود کاملاً آزادند و نمی‌توان آنها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده‌اند یا آرایی که در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود داده‌اند، تعقیب یا توقیف کرد.»

شورای نگهبان در تفسیر این اصل با استناد به نظر امام خمینی(ره) به عنوان ناظر و راهنمای تدوین قانون اساسی در خصوص شرورت پرهیز از هتک حرمت اشخاص و لزوم جبران آن در مجلس و رسیدگی توسط قوه قضاییه بیان می‌کند: «اصل هشتاد و ششم قانون اساسی در مقام بیان آزادی نماینده در رابطه با رأی دادن و اظهار نظر در جهت ایفای وظایف نمایندگی در مجلس است و ارتکاب اعمال و عناوین مجرمانه از شمول این اصل خارج است و این آزادی منافی مسئولیت مرتکب جرم نیست.»

طبق ماده ۷۳ نیز «وظایف نمایندگی شامل نطق، بحث‌های داخل دستور، بحث‌های جلسات کمیسیون‌ها، اظهارنظراتی که برای اعمال اصل ۸۴ قانون اساسی انجام می‌شود و سایر موارد نظارتی و قانونی است.»

همچنین بر اساس تبصره ماده ۹ قانون نظارت بر رفتار نمایندگان،‌اگر نماینده‌ای در اظهارنظر خود، بنابر تشخیص مقام قضائی، مرتکب جرمی شده و مقام قضایی قصد احضار او را داشته باشد، احضار او باید از طریق هیأت‌رئیسه به هیأت نظارت ابلاغ شده تا این هیأت با ترکیبی که در قانون مشخص شده، تشخیص دهد که آیا اظهارنظر نماینده مجلس در زمره وظایف نمایندگی است یا خارج از وظایف او تلقی می‌شود؛ چنانچه موضوع اظهارنظر، داخل وظیفه نماینده تلقی شود، او مصون از تعقیب قرار گرفته و قابلیت پیگرد ندارد، اما اگر تشخیص این هیأت بر خروج موضوعی مصونیت باشد، مراتب به مقام قضایی اعلام می‌شود.

قانون اساسی، قانون آیین نامه داخلی مجلس و قانون نظارت بر رفتار نمایندگان همه به مصونیت پارلمانی معتقد هستند با این مفهموم که نمایندگان حق اظهارنظر آزادانه در انجام وظایف و تکالیف قانونی اش را دارد و کسی حق تعقیب و بازخواست آن ها را به این دلایل ندارد. از آن سو مصونیت حقوقی نمایندگان شامل مواردی همچون تخلف، اتهام و یا جرم ارتکابی آن ها و به طور کلی هر اقدامی خلاف وظایف نمایندگی شان نمی شود.

منبع: تابناک

کلیدواژه: محمد توفیق علاوی اتحادیه اروپا علی اکبر صالحی برگزیت دهه فجر معامله قرن کروناویروس شهر ووهان سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر مصونیت بازداشت بازداشت نمایندگان مصونیت پارلمانی محمد توفیق علاوی اتحادیه اروپا علی اکبر صالحی برگزیت دهه فجر معامله قرن کروناویروس شهر ووهان سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر مصونیت پارلمانی نماینده دوره نماینده مجلس بازداشت شده علت بازداشت قانون اساسی بازداشت شد آزاد شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۷۵۳۲۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چه کسی رئیس سنی مجلس دوازدهم خواهد شد؟ | جدول مسن‌ترین و جوانترین نمایندگان | ۲ نماینده همسن باشند چه می شود؟

به گزارش همشهری‌آنلاین، روز جمعه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳، دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در ۲۲ حوزه انتخابیه در سراسر کشور برگزار خواهد شد تا تکلیف ۴۵ منتخب دیگر مجلس دوازدهم مشخص شود. این درحالی است که تکلیف ۲۴۵ نفر از منتخبین مجلس دوازدهم در ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ مشخص شده و قرار است این افراد به مدت ۴ سال بر صندلی سبز بهارستان تکیه بزنند.

اما سوالی که اکنون قبل از انتخاب هیئت رئیسه و رئیس جدید مجلس مطرح است این است که چه کسی مجلس دوازدهم را اداره خواهد کرد.

طبق ماده ۱۰ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مسن‌ترین فرد از نمایندگان حاضر به‌عنوان رئیس سنی و فرد بعدی به ‌عنوان نایب‌رئیس و دو نفر از جوان‌ترین نمایندگان حاضر به سمت دبیر، معین می‌شوند و در جایگاه هیئت‌ رئیسه قرار می‌گیرند. در صورت تساوی سن، هیئت‌رئیسه سنی با قید قرعه از بین مسن‌ترین و جوان‌ترین نمایندگان حاضر تعیین خواهد شد.

وظیفه هیئت رئیسه سنی اداره جلسه افتتاحیه، انجام مراسم تحلیف ، اقتراع شعب و اجرای انتخابات هیأت ر ئیسه موقت است که بعد از تعیین ترکیب هیئت رئیسه موقت، کار هیأت رئیسه سنی به پایان می‌رسد.

مسن‌ترین نمایندگانی که در مجلس دوازدهم حضور دارند علی‌عسکر ظاهری متولد ۱۳۳۰ از حوزه انتخابیه مسجد سلیمان و حسینعلی شهریاری متولد ۱۳۳۰ از حوزه انتخابیه زاهدان هستند.

از آنجا که هر دو نماینده همسن هستند طبق ماده ۱۰ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس باید بین آن‌ها برای ریاست بر هیئت‌رئیسه سنی قرعه‌کشی شود.

جوان‌ترین نمایندگان مجلس دوازدهم هم روح‌الله نجابت متولد ۱۳۶۸ از حوزه انتخابیه شیراز و زرقان، عباس قدرتی زوارم متولد ۱۳۶۸ از حوزه انتخابیه شیروان و عبدالحسین همتی سراپرده متولد ۱۳۶۸ از حوزه انتخابیه زرند و کوهبنان هستند که قرعه‌کشی مشخص می‌کند که چه کسانی می‌توانند در هیئت‌رئیسه سنی حضور داشته باشند.

اسامی مسن‌ترین و جوان‌ترین نمایندگانی که در دور اول انتخابات موفق به حضور در مجلس شورای اسلامی شده‌اند به شرح ذیل است:

مسن‌ترین نمایندگان راه یافته به مجلس دوازدهم

نام و نام خانوادگی	متولد	حوزه انتخابیه
علی‌عسکر ظاهری	۱۳۳۰	مسجدسلیمان
حسینعلی شهریاری	۱۳۳۰	زاهدان
وحید احمدی	۱۳۳۱	کنگاور و صحنه و هرسین
سید محمد موحد	۱۳۳۱	کهگیلویه و بهمئی و چرام
محمدرضا محسنی ثانی	۱۳۳۱	سبزوار و جغتای و جوین
سید مسعود خاتمی	۱۳۳۲	گلپایگان و خوانسار
فداحسین مالکی	۱۳۳۳	زاهدان
کامران غضنفری	۱۳۳۵	تهران
مصطفی مطورزاده	۱۳۳۵	خرمشهر
عبدالغفور امان زاده	۱۳۳۵	گرگان و آق‌قلا
محمدمهدی مفتح	۱۳۳۵	تویسرکان
جبار کوچکی‌نژاد	۱۳۳۶	رشت و خمام
علی امامی‌راد	۱۳۳۶	کوهدشت و رومشکان
حسن قشقاوی	۱۳۳۶	رباط کریم و بهارستان
محمدصالح جوکار	۱۳۳۶	یزد و اشکذر
سید موسی موسوی	۱۳۳۷	لامرد و مهر
علی‌اکبر علیزاده برمی	۱۳۳۸	دامغان
حمیدرضا حاجی‌بابایی	۱۳۳۸	همدان و فامنین
بیت‌الله عبداللهی	۱۳۳۸	اهر و هریس
جعفر پورکبگانی	۱۳۳۹	بوشهر، گناوه و دیلم

جوان‌ترین نمایندگان راه یافته به مجلس دوازدهم

نام و نام خانوادگی	متولد	حوزه انتخابیه
روح‌الله نجابت	۱۳۶۸	شیراز و زرقان
عباس قدرتی زوارم	۱۳۶۸	شیروان
عبدالحسین همتی سراپرده	۱۳۶۸	زرند و کوهبنان
امیرحسینی ثابتی	۱۳۶۷	تهران
محسن فتحی	۱۳۶۶	سنندج، دیواندره، کامیاران
یاسر اسلام‌دوست	۱۳۶۵	طوالش و رضوانشهر و ماسال
زهرا خدادادی	۱۳۶۵	ملکان و لیلان
کمال حسین‌پور	۱۳۶۴	پیرانشهر
علی خضریان	۱۳۶۳	تهران
محمد سرگزی	۱۳۶۳	زابل
مهدی فلاح	۱۳۶۳	رشت و خمام
فاطمه جراره	۱۳۶۳	بندرعباس و قشم
مجتبی یوسفی	۱۳۶۲	اهواز
محمد خوش سیما	۱۳۶۲	گرمی و انگوت
زهرا سعیدی مبارکه	۱۳۶۲	مبارکه
ابراهیم رضایی	۱۳۶۱	دشتستان
مصطفی پوردهقان	۱۳۶۱	اردکان
بهشید برخوردار	۱۳۶۰	زرتشتیان
ولی داداشی	۱۳۶۰	آستارا

البته شایان ذکر است که بعد از برگزاری دور دوم انتخابات در ۲۱ اردیبهشت ماه و مشخص شدن تکلیف ۴۵ نماینده دیگر این دوره از مجلس، امکان تغییرات در لیست فوق وجود دارد.

کد خبر 849616 منبع: تسنیم برچسب‌ها خبر ویژه نماینده مجلس مجلس شورای اسلامی